Bez Czarny (Sambucus nigra) rośnie w formie krzewu, jak i małego drzewka. Spotkamy go w parkach, lasach, zaroślach, na nieużytkach, w sąsiedztwie zabudowań, sadach i ogrodach.
Surowcem zielarskim są kwiaty i owoce.
BEZ CZARNY – WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE:
Zarówno owoce, jak i kwiaty czarnego bzu są bogatym źródłem flawonoidów oraz antocyjanów, dlatego uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne oraz usprawniają krążenie krwi.
Kwiaty i owoce działają napotnie i moczopędnie a owoce dodatkowo działają przeczyszczająco.
Napary i syropy z kwiatów podaje się w stanach gorączkowych i na suchy kaszel. Wspomagają leczenie stanów zapalnych dróg moczowych, nerwobólów, reumatyzmu, nieżytach dróg oddechowych, zapalenia krtani i zatok. Napar z kwiatów stosowany zewnętrznie, polecany jest do przemywania cery z trądzikiem, przy zapaleniach skóry, oparzeniach oraz do płukania jamy ustnej i gardła.
Soki, syropy i odwary z owoców działają przeciwgorączkowo, przeciwbólowo oraz odtruwająco. Stosuje się je przy przeziębieniu, gorączce, bólach migrenowych, chorobach reumatycznych i neurologicznych oraz przy zapaleniu krtani i zatok. Odwar z owoców ułatwia usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii.
Liście można stosować tylko zewnętrznie. Kataplazm z liści stosuje się na miejsca dotknięte skazą moczanową i na odmrożenia.
Kwiaty bzu są dodatkiem do ciasta naleśnikowego, można je również macerować winie z dodatkiem plastrów limonki (taki napój jest przysmakiem w Anglii), natomiast z owoców można wykonywać dżemy, galaretki, herbatki, konfitury, dodawać do kompotów itp.
UWAGA: NIE WOLNO SPOŻYWAĆ ZIELONYCH OWOCÓW, LIŚCI, KORY ANI KORZENI BZU CZARNEGO, PONIEWAŻ SĄ TRUJĄCE !
BEZ CZARNY – ZBIÓR, SUSZENIE I PRZECHOWYWANIE:
– Kwiaty zbieramy w maju i czerwcu (czas kwitnieniach w różnych regionach Polski może się troszkę różnić, w jednym miejscu będzie zakwitał, a w innym już przekwitał). Kwiaty zrywamy wraz z całym baldachem (dobrze by część kwiatów była jeszcze w pączkach). Pamiętajmy, by kwiaty zbierać delikatnie, gdyż pogniecione ciemnieją i tracą swoje właściwości. Suszymy cienką warstwą w zacienionym i przewiewnym miejscu lub w suszarni w temperaturze do 35 stopni C. Po wysuszeniu odrzucamy szypułki. Nie suszymy kwiatów przekwitniętych.
– Owoce zrywamy wraz z całym baldachem, gdy są dojrzałe (sierpień – wrzesień). Suszymy cienką warstwą w suszarni początkowo w temperaturze do 30 stopni C. a później w temp. 50 stopni C. Po wysuszeniu odrzucamy szypułki i niedojrzałe owoce. Nie suszymy owoców przejrzałych. Owoce można obrać z baldachów również przed suszeniem (najłatwiej zrobić to widelcem).
– Liście zbieramy latem i stosujemy zaraz po zerwaniu jako okłady, kataplazmy przy poparzeniach i obrzękach.
Wysuszone owoce i kwiaty przechowujemy w zamkniętych pudełkach, słoikach lub workach bez dostępu wilgoci.
INHALACJA PRZY KATARZE Z KWIATÓW:
ŁYŻKĘ SUSZONYCH KWIATÓW BZU ZALEWAMY SZKLANKĄ WRZĄTKU. NACHYLAMY SIĘ NAD MISECZKĄ, OKRYWAMY GŁOWĘ RĘCZNIKIEM I WDYCHAMY GORĄCĄ PARĘ.
NAPAR Z KWIATÓW:
ŁYŻKĘ SUSZONYCH KWIATÓW BZU ZALEWAMY SZKLANKĄ WRZĄCEJ WODY I ODSTAWIAMY POD PRZYKRYCIEM NA 10-15 MINUT. MOŻEMY GO WYPIĆ LUB STOSOWAĆ DO PŁUKANIA CERY, LUB JAMY USTNEJ I GARDŁA.
NAPAR Z OWOCÓW:
10 G OWOCÓW ZALEWAMY SZKLANKĄ WRZĄTKU. MOŻNA WYPIJAĆ PO 1/4 SZKLANKI 4 RAZY W CIĄGU DNIA.
SYROP Z OWOCÓW:
ZALEWAMY 2 KG ŚWIERZYCH OWOCÓW BZU 2 LITRAMI WODY I GOTUJEMY PRZEZ 2 GODZINY. ODCEDZAMY, DODAJEMY 1,5 KG CUKRU I GOTUJEMY JESZCZE GODZINĘ (MIESZAMY PODCZAS GOTOWANIA SYROPU Z CUKREM). NA SAM KONIEC DODAJEMY SOK Z 2 CYTRYN I PRZELEWAMY GORĄCY SYROP DO WYPARZONYCH SŁOICZKÓW, SZCZELNIE ZAKRĘCAMY I OBRACAMY POKRYWKĄ KU DOŁOWI. PO OSTYGNIĘCIU PRZECHOWUJEMY W CHŁODNYM I CIEMNYM MIEJSCU A PO OTWARCIU W LODÓWCE. MOŻNA DLA PEWNOŚCI PASTERYZOWAĆ OK. 10 MINUT.
SYROP Z KWIATÓW:
KWIATY Z OK. 20 BALDACHÓW DOKŁADNIE ODRYWAMY OD ŁODYŻEK I ZALEWAMY JE WRZĄTKIEM (1 LITR), PRZYKRYWAMY I ODSTAWIAMY JE NA CAŁĄ NOC. NASTĘPNEGO RANKA PRZECEDZAMY I DO CZYSTEGO MACERATU DODAJEMY CUKIER (1/2 KG) I SOK Z 3 CYTRYN. PODGRZEWAMY NA PALNIKU ORAZ CAŁY CZAS MIESZAMY SYROP AŻ DO WRZENIA. GORĄCY SYROP PRZELEWAMY DO WYPARZONYCH SŁOICZKÓW, SZCZELNIE ZAKRĘCAMY I OBRACAMY POKRYWKĄ KU DOŁOWI. PO Ostygnięciu PRZECHOWUJEMY W CHŁODNYM I CIEMNYM MIEJSCU A PO OTWARCIU W LODÓWCE. MOŻNA DLA PEWNOŚCI Pasteryzować Ok. 10 MINUT.
JEŚLI PODOBAŁ CI SIĘ WPIS, PROSZĘ UDOSTĘPNIJ GO DALEJ LUB ZOSTAW KOMENTARZ…BĘDZIE MI MIŁO ..:)
